This article has been translated from English to Tagalog.
Sa trading, normal lang talaga ang magkaroon ng biases kasi madalas, ito'y tungkol sa pagkakaroon ng hilig sa potential market behavior base sa data.
Pero, may mga cognitive biases na nakakabawas sa ganda ng mga desisyon natin, dahil ito'y nakakagulo sa kakayahan nating magbasa ng market objectively at makagawa ng magandang trading decisions.
Kasama sa mga mas common biases ay:
- Recency bias: Sobrang pagbibigay halaga sa mga pinakabagong pangyayari at hindi nakikita ang mas malaking larawan.
- Confirmation bias: Nagbibigay pansin lang sa data na sumusuporta sa kasalukuyan nating pananaw.
- Herding bias: Ang tendensiya na sumunod sa karamihan at takot na lumihis sa crowd.
- Attribution bias: Inaangkin ang mga lakas pero sinisisi ang external factors sa mga pagkatalo.
Sa kanyang libro na “Thinking Fast and Slow“, inilista ni Daniel Kahneman ang iba pang cognitive biases na kadalasang nakaapekto sa human behavior. Heto ang ilan na maaaring magamit din sa trading:
1. Loss Aversion
Naranasan mo na bang magdalawang-isip o umatras sa dapat sana'y magandang trade dahil lang sa nadedepress ka sa drawdown?
Tulad ng pangalan nito, loss aversion ay lumalabas kapag mas pinipili ng isang tao na umiwas sa pagkatalo kaysa makuha ang potential gains dahil sa mga kaakibat na panganib.
Habang may elemento ng damage control at self-preservation, mahalagang alalahanin na sa trading, kailangan mong mag-risk para makuha ang biscuit!
Para sa trader na sunod-sunod ang talo, ang mawalan ng $100 ay mas masakit kaysa makakuha ng $100 na rewarding, na pwedeng magpatungkol sa sobrang pag-iingat sa decision-making.
2. Hindsight Bias
Inilarawan ni Kahneman ang hindsight bias na nagaganap kapag ang mga tao ay naniniwalang maari nilang naprediksi ang kinalabasan... pagkatapos na mangyari ang event. Sa madaling salita, ito'y nangyayari kapag may nagsabing “ALAM KO NA YON!”
Ang ganitong klaseng bias ay maaaring magpabulok sa pag-aaral mula sa nakaraan dahil nagiging sanhi ito ng ilusyon ng predictability, na nagdudulot ng sobrang kumpiyansa sa “foresight” ng isa kaysa pinupuntirya ang mga aral o kung ano pa sana ang pwedeng pagbutihin sa analysis.
3. Anchoring Bias
Medyo related ito sa recency at confirmation bias kung saan sobrang umaasa ang mga tao sa isang piraso ng impormasyon, dito ito ang unang nakita (a.k.a. the anchor), sa paggawa ng desisyon.
Halimbawa, makakita ka ng $1,000 na presyo sa isang sneaker, maaari itong magbigay ng inflated na pananaw sa halaga nito, na iniisip na ang offer na 20% discount ay magandang bargain.
Sa trading, nangyayari ang anchoring bias kapag may lumabas na “leaked” information at naapektuhan nito ang expectations para sa isang partikular na event, na minsan ay nagbubunsod sa iba na ipagsawalang-bahala ang mas mahalagang data points na inilabas pagkatapos.
4. Availability Heuristic
Tumukoy ito sa pagtatasa ng mga tao sa posibilidad ng mga pangyayari base sa kung gaano kadali maisip ang mga halimbawa, katulad ng kung paano ang anecdotal evidence ay maaaring sumuporta o magpabagsak sa mga paniniwala ng mas malakas kaysa sa aktwal na pananaliksik.
Sa ganitong paraan, maaaring magresulta ito sa sobrang pagtataya sa dalas ng malalalang pangyayari (halimbawa: plane crash, shark attacks) kahit na mas madalas ito kaysa sa ibang panganib (halimbawa: road accidents) na hindi masyadong sensationalized o memorable.
Sa trading, pumapasok ang availability heuristic kapag ang mga investors ay nagre-react sa mga kamakailang balita o market trends na vivid o dramatic (halimbawa: market crash, major earnings misses), na posibleng magresulta sa impulsive behavior o hindi pagpapahalaga sa tamang risk management.
Ang pagiging aware sa mga cognitive biases na ito ay makakatulong sa'yo na umatras muna mula sa paggawa ng mga hindi gaanong impormasyon na trading actions base sa nakakalitong pananaw. Ang pagkilala na maaaring may bias na involved ay maaaring magpa-enhance sa iyong objectivity sa paggawa ng mas rasyonal na desisyon.