This article has been translated from English to Malay.
Bias dalam dagangan memang agak biasa sebab ia melibatkan kecenderungan terhadap tingkah laku pasaran berdasarkan data.
Namun, terdapat beberapa bias kognitif yang boleh menjejaskan pembuatan keputusan, kerana ini biasanya mengaburkan keupayaan kita untuk membaca pasaran dengan objektif dan membuat keputusan dagangan yang baik.
Antara bias biasa termasuklah:
- Bias kebaruan: Memberi terlalu banyak kepentingan pada peristiwa terkini tanpa melihat gambaran yang lebih besar
- Bias pengesahan: Hanya memberi perhatian kepada data yang menyokong pandangan sedia ada kita
- Bias pengikut: Kecenderungan untuk mengikut majoriti dan takut untuk keluar dari kumpulan
- Bias atribusi: Mengambil kepunyaan terhadap kekuatan tetapi menyalahkan faktor luaran untuk kerugian
Dalam bukunya “Thinking Fast and Slow“, penulis Daniel Kahneman menyenaraikan banyak bias kognitif lain yang biasanya mempengaruhi tingkah laku manusia. Berikut adalah beberapa yang mungkin juga berlaku dalam dagangan:
1. Kecenderungan Kehilangan
Pernah tak anda terfikir nak lari dari dagangan yang mungkin baik sebab anda rasa down masa kemerosotan?
Seperti namanya, kecenderungan kehilangan berlaku apabila seseorang lebih suka mengelakkan kerugian daripada memperoleh keuntungan yang berpotensi disebabkan oleh risiko yang terlibat.
Walaupun ada elemen kawalan kerosakan dan pemeliharaan diri yang terlibat, penting juga untuk diingat bahawa dalam dagangan, anda perlu berani rugi untuk dapatkan keuntungan!
Bagi seorang pedagang yang melihat kerugian berturut-turut, kehilangan $100 mungkin terasa lebih sakit daripada mendapatkan $100 yang berasa memuaskan, yang boleh mempengaruhi keputusan ke arah tingkah laku yang terlalu berhati-hati.
2. Bias Pandangan Belakang
Kahneman menggambarkan bias pandangan belakang berlaku apabila orang percaya mereka akan meramalkan hasil... selepas peristiwa sudah berlaku. Pendek kata, ini berlaku bila seseorang kata, “AKU TAHU!”
Bias sebegini boleh memutarbelitkan pembelajaran dari pengalaman lepas kerana ia mencipta ilusi kebolehramalan, membawa kepada keyakinan berlebihan dalam “pandangan depan” seseorang dan bukannya mengenal pasti pelajaran yang dipelajari atau apa yang boleh diperbaiki dalam analisis.
3. Bias Pemancangan
Yang ini agak berkaitan dengan bias kebaruan dan bias pengesahan di mana individu terlalu bergantung pada maklumat, kali ini maklumat yang pertama ditemui (a.k.a. pemancing), semasa membuat keputusan.
Contohnya, melihat tanda harga $1,000 pada kasut boleh membawa kepada pandangan nilai yang terlalu tinggi, berfikir bahawa diskaun 20% pada tawaran adalah tawaran yang baik.
Dalam dagangan, bias pemancing boleh berlaku apabila maklumat “bocor” keluar dan mempengaruhi jangkaan untuk acara tertentu, malah mendorong sesetengah orang untuk mengabaikan data penting yang dikeluarkan selepas itu.
4. Heuristik Ketersediaan
Ini merujuk kepada penilaian orang terhadap kemungkinan peristiwa berdasarkan betapa mudahnya contoh datang ke fikiran, sama seperti bagaimana bukti anekdot boleh menyokong atau menafikan kepercayaan lebih kuat daripada menjalankan penyelidikan sebenar.
Ini boleh membawa kepada melebih-lebihkan kekerapan peristiwa drastik (contohnya: nahas kapal terbang, serangan jerung) walaupun ia berlaku kurang kerap daripada risiko lain (contohnya: kemalangan jalan raya) yang kurang sensasi atau mudah diingati.
Dalam dagangan, heuristik ketersediaan berlaku apabila pelabur bertindak balas terhadap peristiwa berita atau trend pasaran terkini yang jelas atau dramatik (contohnya: kejatuhan pasaran, kegagalan pendapatan utama), yang berpotensi membawa kepada tingkah laku impulsif atau mengabaikan pengurusan risiko yang betul.
Menyedari bias kognitif ini boleh membantu anda mengambil langkah ke belakang daripada membuat tindakan dagangan yang kurang dimaklumkan berdasarkan pandangan yang terpesong. Mengenali bahawa bias mungkin berlaku boleh meningkatkan objektiviti anda dalam membuat keputusan yang lebih rasional.